Naltrekson – lek na alkoholizm „w pigułce”?

Dziś w Polskim wydaniu The Times pojawił się artykuł „Naltrekson – pigułka na alkoholizm” opisujący metodę Davida Sinclara na leczenie uzależnienia od alkoholu. W skrócie polega to na tym, że przyjmowanie naltreksonu wraz z alkoholem blokuje wydzielanie endorfin (tzw. hormonu szczęścia) towarzyszącego piciu alkoholu. Innymi słowy „lekki rausz, odprężenie, złapanie luzu, obrotów mózgu”… cała ta przyjemność/euforia znika. W związku z tym, alkohol traci czar.

Jest to istotne, bowiem znika „gratyfikacja” związana ze spożyciem alkoholu, a tym samym zmniejsza się motywacja/chęć do picia.

” Alkoholizm jest wyuczony. Nikt nie rodzi się alkoholikiem, ale gdy wypije, uwalniają się endorfiny. Z przyczyn genetycznych na niektóre osoby alkohol działa bardzo mocno i ryzyko alkoholizmu jest wysokie. To wynika ze struktury nerwowej, pragnienie staje się silniejsze za każdym razem – u niektórych ludzi tak silne, że nie potrafią go kontrolować. Jedynym rozwiązaniem jest osłabienie w jakiś sposób tego zachowania.„ Penny Wark, The Times

 

I właśnie temu ma slużyć naltrekson. Jak czytamy w dalszej części artykułu, lek ten nie działa stosowany w okresie abstynencji, należy więc go przyjmować w dniu kiedy zamierzamy spożywać alkohol – przed piciem. To właśnie ten nakaz „picia” budzi wątpliwości zwolenników terapii całkowitej abstynencji, czyli np. ruch anonimowych akoholików(AA), nurtu dominującego w Polsce. Jak pisze dalej autor: „Obiekcje mają również lekarze, którzy nie są skłonni do przepisywania leku właśnie ze względu na konieczność przyjmowania z nim alkoholu.”  

Od strony medycznej uzależnienie powstaje w następujący sposób:

„Ponieważ alkohol działa tłumiąco na mózg, ośrodkowy układ nerwowy przystosowuje się do przewlekłej ekspozycji na alkohol przez zmniejszenie aktywności układu hamującego procesy mózgowe (GABA-ergicznego) i wzrost działania receptorów pobudzających mózg (glutaminergicznych). Po odstawieniu alkoholu mija działanie tłumiące, a nadpobudliwość neuronów pozostaje.” „Żyjmy dłużej” 4 (kwiecień) 2000

Chodzi tu o sytuację w której organizm przyzwyczaja się do obecności alkoholu w naszym krwiobiegu. To tak jak z kawą/papierosem o poranku, czy umalowaniem się;) czy innym nawykiem. Każdy z nas ma „rytuały” i w sytuacji, gdy coś je zakłóci, bywa że stajemy się rozdrażnieni/rozbici. Podobnie jest z naszym organizmem… u alkoholika jest on przyzwyczajony, że otrzymuje dawkę alkoholu np. o poranku tzw. klinowanie, a gdy nie otrzyma porcji to pojawia się „głód”. Stan równowagi jest dopiero wtedy, gdy alkohol pojawi się w krwiobiegu… póki tak się nie stanie, czujemy dyskomfort.

Sam lek wydaje się ciekawym i zastanawiam się, na ile prawdziwe są informacje o niestosowaniu go przy leczeniu uzależnienia od alkoholu. W powyższym artykule, wydawałoby się, że tylko zła wola koncernów powstrzymuje leczenie. Czy tak jest naprawdę? gdzie wyniki badań przeciwników? zwykle są jakieś zastrzeżenia do terapii?

Poszukałem, więc dalej:

Natomiast w Polsce, w środowiskach terapeutów leczących osoby uzależnione, często można zauważyć niekorzystną dla pacjentów polaryzację postaw wobec terapii, przechodzącą nieraz w otwartą wrogość. Stan ten, mimo że w pewnym stopniu ma zrozumiałe uwarunkowania, powinien ulec jak najszybszej zmianie. Bogusław Habrat „Farmakologia a terapia uzależnień„

Jednak ten sam autor w tym samym artykule pisze kilka akapitów niżej:  

Pojedyncze badania kliniczne potwierdzają wpływ kilkunastu innych leków na wydłużanie abstynencji i zmniejszanie spożycia alkoholu, jednak jest jeszcze zbyt wcześnie, aby je wdrażać do rutynowego leczenia.

Przyznam, że po tej sprzeczności pojawia się i u mnie wątpliwość i początkowy entuzjazm do metody maleje. Jakby nie było „coś jest na rzeczy” i z jakichś powodów nie chcą wprowadzić tych leków do obiegu. Chyba że faktycznie chodzi o pieniądze? Co sugeruje autor artykułu z The Times: „cena jest stosunkowo niska, bo za trzy miesięczny zapas zapłacimy 170 funtów” (około 600 zł). To niewiele biorąc pod uwagę, że leczenie naltreksonem nie wymaga detoksykacji, co za tym idzie opieki lekarskiej i ośrodki odwykowe stałyby się niepotrzebne?

Bogusław Habrat w dalszej części artykułu pisze o Naltreksonie:

Naltrekson zmniejsza spożycie alkoholu średnio o ok. 50% u osób, które przerwały abstynencję. Nieoczekiwanym skutkiem leczenia naltreksonem osób uzależnionych okazało się wydłużenie abstynencji i zwiększenie liczby osób utrzymujących abstynencję, w stosunku do przyjmujących placebo. Farmakologiczny mechanizm tego zjawiska, polegającego prawdopodobnie na zmniejszeniu głodu alkoholu, nie jest znany. Stwierdzono również, że kombinowane leczenie psychoterapią i naltreksonem powodowało znacząco lepsze wyniki niż sama psychoterapia. Naltrekson powoduje mało objawów niepożądanych, nie wchodzi w toksyczne reakcje z alkoholem. Lek ten nie jest jeszcze zarejestrowany w Polsce do leczenia osób uzależnionych od alkoholu, ale mimo to staje się coraz powszechniej stosowany w ramach prywatnych praktyk. Doświadczenia ze stosowaniem naltreksonu ma Klinika Psychiatryczna AM w Bydgoszczy.

Lek zdaje się skuteczny… nie napisano niczego „przeciwko” a jednak autor wzbrania się przed wrowadzeniem go do „rutynowego leczenia”? Zastanawia mnie czemu przez 44 lata, przeprowadzonych badań jest tylko „trochę”? Pytanie o to czemu naltrekson nie jest powszechnie stosowanym lekiem zadałem specjalistom z portalu poradnia.narkomania.org.pl + trochę pytań o sam lek i terapię – do czasu publikacji nie otrzymałem wszystkich odpowiedzi.

Tymczasem napiszę własne wątpliwości, choć przyznaję, że z farmakologią mam narazie niewiele wspólnego.

1. Naltrekson wymaga motywacji do podjęcia do leczenia (jak każda terapia). Wymaga przyjmowania leku zgodnie z zaleceniami. Dla osoby, która „kocha” i poszukuje stanu euforii po alkoholu… odebranie jej, może być szokiem i niekoniecznie stanem pożądanym. Może fizycznie głód zostaje zaspokojony, to jednak psychicznie człowiek jest przyzwyczajony do „wyższych obrotów”. Może, więc być tak, że leczeni wycofują się z przyjmowania leku, by powrócić do stanu sprzed rozpoczecia farmakoterapii?
2. Jak reaguje organizm na długie przyjmowanie leku? Co ze zwiększaniem tolerancji na lek?
3. Wielu alkoholików ma problemy z wątrobą… jaki jest wpływ leku na ten narząd?
4. Czy w rozbitej przez alkohol rodzinie – jest przyzwolenie aby „alkoholik” pił? Nawet jeśli nie wiąże się to z pijańskimi wybrykami?
5. Naltrekson nie rozwiązuje problemów przez które człowiek pił. Co ze stanami lękowymi, ze strachem czy powodami dla których wycofywał się? Pozostały, a „alkohol” przestał chronić…
6. Czy terapia nie jest wtedy trudniejsza? Skoro lek ogranicza przyjemność z picia… i pije się mniej, to czy oznacza to przyzwolenie na regularne spożywanie alkoholu?
7. Co się dzieje po odstawieniu naltreksonu? czy taki „alkoholik” musi go spożywać ciągle? Co z sytuacjami, gdy będzie na przyjęciu gdzie serwowany jest alkohol, a zapomni leku? Można powiedzieć, że będzie miał większe przyzwolenie do napicia się?
8. Może problem leży w tym, że „czysty alkoholik” rzadko się zdarza… bo często ludzie są uzależnieni od różnych substancji, lub dodatkowo mają różne zaburzenia i w takim leczeniu naltrekson gorzej się sprawuje? Choć napisano, że lek jest przepisywany osobom uzależnionym od heroiny w podwójnej diagnozie… więc wygląda jakby nie było przeciwskazań.

Przyznam, że temat dla mnie bardzo ciekawy i postaram się zagłębić nieco głębiej. W sobotę natomiast wypytam wykladowców, ale póki co zaczekam na więcej szczegółów od profesjonalistów.

Jeśli wziąć pod uwagę, że naltrekson jest „dostępny” od 1965 roku, a alkohol rocznie zbiera żniwo w postaci 1,8 mln ludzi na całym świecie (według danych WHO) to mnożąc tą liczbę przez 44 lata mamy 79,2 mln ludzi. Czyli w ciągu czteredzietu czterech lat z powodu alkoholu wymarłyby dwa kraje o zbliżonej populacji do Polski… a jeżeli dodamy do tego informację, że wiele osób umiera z powodu alkoholu, natomiast jako przyczynę zgonu wpisuje się np. zawał czy inną chorobę – wywołaną nadmiernym spożywaniem alkoholu… to liczba „zabitych” przez alkohol powinna być znacznie wieksza.

 

 Osoby zainteresowane wykorzystania naltreksonu w leczeniu podtrzymującym osób uzależnionych od heroiny zapraszam do przeczytania artykułu „Program leczenia blokerem reptorów opioidowych” 

Warta uwagi wydaje się również książka „The cure of Alcoholism” Roy Eskapa

Wpis stworzony w oparciu o poniższe źródła:
Leczenie alkoholizmu
Naltrekson – pigułka na alkoholizm
Farmakologia a terapia uzależnień Bogusław Habrat
http://pl.wikipedia.org/wiki/Endorfiny